"Өнөөдрийн бидний хамтдаа гаргах шийдвэрүүд ирээдүйд хиймэл оюун ухаан бүтээмжийн өсөлт, орлогын тэгш бус байдал, болон аж үйлдвэржилтийн төвлөрөлд хэрхэн нөлөөлөхийг тодорхойлно.

Эдийн засагчид ирээдүйг таамаглахдаа тааруухан байдаг нь батлагдсан. Харин цахиурын хөндий нь дараагийн том технологид нэг итгэл найдвар тээн нэг урам хугаран явсаар ирсэн. Тиймээс хиймэл оюун ухаан эдийн засгийг хэрхэн өөрчлөх тухай аливаа мэдэгдэлд эрүүлээр эргэлзэн хандах нь зүй ёсны хэрэг. Гэсэн хэдий ч өнгөрсөн жилийн техник, технологийн гайхалтай дэвшлийг харгалзан үзэж, суралцах, сэтгэх, асуудлыг шийдвэрлэх зэрэг ухаалаг зан үйлийг үзүүлдэг хиймэл оюун ухааны эдийн засагт нөлөөлөх чадавхийг нухацтай авч үзэх хангалттай шалтгаанууд бий."

"Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци(ОУСК)-аас корпорацийн Уур амьсгалын санхүүжилтийн хэлтсийн захирлын үүргийг гүйцэтгэгч Вилл Белоетэй уур амьсгалын санхүүжилтийн сэдвээр хийсэн ярилцлагыг нийтэлжээ. Вилл Белое нь хөгжиж буй зах зээл дэх санхүүгийн байгууллагуудад уур амьсгалын бизнесээ өргөжүүлэхэд нь зөвлөн ажилласан 15 гаруй жилийн туршлагатай. Салбарын гол мэргэжилтний хувьд Вилл нь ОУСК-ийн 800 гаруй түнш санхүүгийн байгууллагуудын дунд хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах дэлхийн стратегийг боловсруулж, хэрэгжүүлэх үүрэгтэй ажилладаг юм."

"Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт эрчимтэй боловч жигд бус байсан бөгөөд уул уурхайн салбар эдийн засгийг хөдөлгөж байхад уул уурхайн бус салбар хоцорч байна. Өсөлт 2023 оны эхний хагаст 6.2 хувьд хүрсэн (2022 онд 5.0 хувиар өссөн) бөгөөд сүүлийн үеийн мэдээллээс харахад гуравдугаар улиралд ч энэ эрчмээрээ өссөн байна. Эдийн засгийн өсөлтийн хурд жигд бус байсан бөгөөд голчлон 2022 оны уналтаас огцом сэргэсэн уул уурхайн салбарын эрчимтэй өсөлт нөлөөлжээ. Гэвч уул уурхайн бус салбарын өсөлт 2023 оны 1-р улиралд бага байсан нь цар тахлын нөлөөлөл болон хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн бууралтаас болсон гэж үзсэн байна."

Энэхүү тайланг Дэлхийн банкнаас англи хэлээр бэлтгэсэн. Англи хэл дээрх тайланг энд дарж хүлээн авна уу. Монгол хэл дээрх тайлангийн хураангуйтай энд дарж танилцана уу.

Эх сурвалж: Дэлхийн банк

Зураг: Дэлхийн банк

"Шилжилт том болон жижиг

Дэлхийн эдийн засгийн бүтцийн томоохон өөрчлөлт нь ЕСБХБ-ны бүс нутаг дахь хүмүүсийн амьдрал, амьжиргаа, амьдралын нөхцөл байдалд нөлөөлж байна.

2023-24 оны шилжилтийн тайлан нь тогтвортой байдалд шилжих, дэлхийн нийлүүлэлтийн сүлжээг дахин тохируулах, дижитал болон ногоон эдийн засагт хэрэгцээт түүхий эдийн нийлүүлэлтийг хангах зэрэг "том шилжилт"-д илүүтэйгээр төвлөрсөн байна.

Энэхүү тайланд 2022, 2023 онуудад хийгдсэн "Шилжилтийн үеийн амьдрал" судалгааны дөрөв дэх удаагийн онцгой өгөгдлийг ашигласан бөгөөд эдгээр макро түвшний тренд нь ажил мэргэжлийн өөрчлөлт, бие махбодийн болон сэтгэцийн эрүүл мэндийн өөрчлөлт, орон сууцны шинэчлэл, эцэст нь хүмүүсийн амьдралд сэтгэл ханамжийн өөрчлөлт зэрэг "жижиг шилжилт"-үүдэд хэрхэн хувирч байгааг харахад чиглэсэн байна."

"Энэхүү баримт бичигт уур амьсгалын өөрчлөлт, нүүрстөрөгчийн ялгарал багатай эдийн засагт шилжихэд банкуудын гүйцэтгэх үүргийг дүгнэсэн болно. Банкууд ногоон инноваци, нүүрстөрөгч багатай технологиудыг хэрхэн санхүүжүүлж, уур амьсгалтай холбоотой эрсдэлд дасан зохицох талаар судалсан байна. Энэхүү баримт бичигт зээлийн хүртээмж, нүүрстөрөгчийн арбитраж, “ногоон угаалга” (greenwashing), санхүүгийн зохицуулалт зэрэг сэдвүүдийг багтаасан болно. Төгсгөлд нь тогтвортой банкны салбарын ирээдүйн судалгааны чиглэлүүдийг санал болгосон байна."

"Энэхүү судалгааны ажлаар түүхий эдийн худалдааны хуваагдал эдийн засагт хэрхэн нөлөөлж буйг судалсан байна. Эрчим хүч, ашигт малтмал, хөдөө аж ахуйн хамгийн чухал 48 түүхий эдийн үйлдвэрлэл, хоёр талын худалдааны урсгалын сүүлийнг үеийн мэдээллийг цуглууж, дүн шинжилгээ хийсэн. Худалдааны тасалдал болон эдийн засгийн эрсдэлд аль түүхий эдийн зах зээл хамгийн эмзэг байдгийг үнэлэхийн тулд хэсэгчилсэн тэнцвэрийн загварын боловсруулсан. Орос Украины дайнаас хойш эрчимжсэн түүхий эдийн худалдааны хуваагдал нь олон барааны үнийн томоохон өөрчлөлт, үнийн хэлбэлзлийг үүсгэж болзошгүй нь харагдаж байна. Цэвэр эрчим хүчний шилжилтэд чухал ач холбогдолтой ашигт малтмалын зах зээл болон хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эдийн зах зээлүүд нь дэлхийг хоёр геополитикийн блок болон хуваагдахад хамгийн эмзэг байна."

"Таван шинэ ертөнцийн чиглэлийг зурах нь

Бизнесийн хэрэгцээнд зориулагдсан анхны компьютерууд бараг 70 жилийн өмнө ажлын байранд ашиглагдаж эхэлжээ. Өнөөдөр итгэлцэл үндэс суурь нь болж, аюулгүй байдал хамгийн чухал байр суурь эзэлдэг санхүүгийн үйлчилгээний салбарт шинэлэг технологи, шинжлэх ухааны хөгжил нь шинэ ололт амжилтуудаар дамжуулан нөлөөлсөөр байна. Энэ хурдаар өөрчлөгдсөөр байвал 2030 онд дэлхий ертөнц өнөөдрийнхөөс хэр ялгаатай байх бол?"

"Бизнес эрхлэлт нь эдийн засгийн өсөлт, ажлын байр бий болгоход чухал ач холбогдолтой бөгөөд жендэрийн тэгш байдлыг хангах зорилгод хүрэх, эмэгтэйчүүдийн эрх мэдлийг нэмэгдүүлэх хүчирхэг хэрэгсэл болж чадна.

Гэсэн хэдий ч Азид бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн талаарх баримт мэдээлэл бага байна. Жендэрийн тэгш байдлын баримт ба өгөгдөл (EDGE) санаачилгыг дэмжихийн тулд энэхүү судалгаа нь Гүрж, Монгол болон Филиппин улсын Кавит-с цуглуулсан өрхийн өвөрмөц мэдээллийг ашиглан бизнес эрхлэхэд жендэрийн ялгааг судалсан болно. Тус судалгаа нь эрэгтэй болон эмэгтэй бизнес эрхлэгчид, тэдгээрийн үйл ажиллагааны талаарх ойлголтыг өгөхөөс гадна дээрх улсуудын болон жендерийн хооронд орлогын тодорхойлогч хүчин зүйлс нь харилцан адилгүй байгааг олон талт шинжилгээг ашиглан харуулж байна"

Англи хэл дээрхи судалгааг энд дарж уншина уу.   

Эх сурвалж: АХБ

Зураг:АХБ

"Энэхүү баримт бичиг нь Украины эсрэг дайн, улмаар ОХУ-ын эсрэг худалдааны хориг арга хэмжээ авснаас үүдэн импорт, экспортын гүйлгээний нэхэмжлэхэд ашиглагдах валютын сонголтондл ихээхэн өөрчлөлт орсныг баримтжуулж байна.  2022 онд Оросын юаниар нэхэмжилсэн импортын эзлэх хувь 17 пунктээр нэмэгджээ. Идэвхтэй юанийн своп шугамтай худалдааны түншүүдийн дунд юанийг гол худалдааны валют болгон ашиглах нь дунджаар 4 нэгжээр нэмэгджээ. Энэ нөлөө нь зөвхөн Оросын эсрэг эдийн засгийн хориг арга хэмжээ аваагүй гуравдагч орнуудад л ажиглагдаж байна. Юанийн нэхэмжлэхийн эзлэх хувь нь олон улсын зах зээлд хориотой цэргийн болон иргэний хэрэгцээний бараа болон үйлдвэрлэлийн барааны хувьд илүү ялгаатай өссөн байна.

"Ази, Номхон далайн бүс нутаг нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг зогсоох дэлхийн хүчин чармайлтын чухал хэсэг юм. Бүс нутаг нь дэлхийн нийт хүлэмжийн хийн ялгаруулалтын 50 орчим хувийг бүрдүүлдэг бөгөөд бүс нутгийн олон улс уур амьсгалын өөрчлөлтийн сөрөг нөлөөнд өртөөд байна.

Энэхүү тайланд Ази, Номхон далайн бүс нутгийн уур амьсгалын санхүүжилтийн өнөөнгийн нөхцөл байдлыг үнэлж, хөгжиж буй гишүүн орнууд уур амьсгалын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх, нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтыг бууруулсан, тогтвортой өсөлтийг дэмжихэд хэрхэн ашиглаж болох талаар дүн шинжилгээ хийжээ."

Энэхүү судалгаа нь зах зээлийн эдийн засгийн нийгэмд үзүүлэх нөлөөллийн нийтлэг ойлголтыг сайжруулах, тэгш бус байдлыг шийдвэрлэхийн тулд санхүүгийн системийг өдөөхөд чиглэсэн. Уур амьсгалын хөтөлбөрөөс санаа авч, одоо байгаа тогтвортой санхүүгийн санаачилгуудаар дамжуулан бодлого, зохицуулалтын түвшинд зохих арга хэмжээг хэрхэн хурдасгах талаар мэдээллийг агуулсан. Нийгэм эдийн засгийн тэгш бус байдлын санхүүгийн тогтвортой байдалд үзүүлэх эрсдэлийн судалгааг дэмжих, нийгмийн ил тод байдлын стандарт болон эрсдэлийн удирдлагын хэрэгслүүдийг нэвтрүүлэх, сайжруулах, мөн тогтвортой санхүүжилтийн макро эдийн засгийн тодорхойлогч хүчин зүйлсийг дахин эргэцүүлэн бодох зэрэг асуудлаар засгийн газрууд, зохицуулагч байгууллагууд болон санхүүгийн байгууллагуудад зориулсан онцлох зөвлөмжүүдийг хэд хэдэн байгууллагууд, дэлхийн хэмжээний зөвлөлдөх уулзалтуудаас гаргасан туршлага, мэдлэгт тулгуурлан энэхүү судалгаагаар хүргүүлж байна.

ЭЗХАХБ-ын ЖДБ-ийн цахимжилт санаачилгын судалгааны үр дүнгээс

Дижиталчлал нь голдуу ЖДБ-ээс бүрдсэн жижиглэнгийн худалдааны салбарт гүн гүнзгий өөрчлөлтийг эхлүүлсэн. Жижиг бизнесүүд цахим болон уламжлалт худалдааны сувгуудыг хослуулсан холимог худалдааны хэлбэрийг түлхүү хэрэглэх болсон ч илүү олон бизнесүүдийг уламжлалт борлуулалтын аргаас холимог хэлбэр лүү шилжүүлэх нь дотоодын эдийн засагт асар их эерэг нөлөө үзүүлэх шинэ боломжуудыг нээх юм. Цахим худалдааны платформуудтай хамтран ЭЗХАХБ-ын зургаан оронд (Франц, Герман, Итали, Япон, Солонгос, Испани) явуулсан энэхүү судалгаа нь эдгээр платформоор дамжуулан цахим худалдаа эрхэлдэг жижиглэн худалдааны ЖДБ-үүдэд, тэр дундаа холимог худалдааны хэлбэрийг хэрэгжүүлж буй ЖДБ-үүдэд, бий болж буй давуу талууд болон тулгарч буй бэрхшээлийг илүү сайн ойлгох мэдээллийг оруулсан байна.